Jak zrobić dobry tutorial?

Na początku doprecyzujmy samo pojęcie: tutorial to sposób na dzielenie się wiedzą, pokazanie czegoś krok po kroku np. w formie video, webinaru, tekstu czy plików audio. Dzięki niemu przekazujemy wszystkie potrzebne informacje dotyczące np. obsługi programów, tworzenia kursów online czy eleganckiej biżuterii. Popularność tutoriali wzrosła m.in. za sprawą youtuberów, którzy na swoich kanałach pokazywali video, jak krok po kroku stworzyć makijaże, fryzury czy jak wygrać w grze komputerowej.

To dzięki prostocie przekazu tutoriale stały się tak lubianą formą nauki. Co istotne, takie poradniki najczęściej są darmowe i ogólnodostępne (źródło: Wikipedia). Sekretem na sukces jest posługiwanie się prostym, przystępnym językiem oraz przejrzystymi grafikami – tylko wtedy “samouczek” doprowadzi odbiorcę krok po kroku do celu. 

Niemal każda marka w swoich działaniach promocyjnych może stawiać na elementy edukacyjne. A kiedy chcemy podzielić się wiedzą na przykład o innowacyjnej usłudze, z pomocą przychodzą właśnie tutoriale. Ułatwianie trudnych zadań swoim klientom (np. korzystanie z aplikacji, czy ustawienia sprzętu elektronicznego, albo stworzenie skomplikowanego makijażu) można przedstawić za pomocą tutorialu w wersji video, artykułu czy animacji! To pozwoli odbiorcom zaoszczędzić czas, ale także – wzmocni Twoją pozycję eksperta, który potrafi w sposób zrozumiały podzielić się wiedzą. 

Jak podaje portal Techsmith.com, badania przeprowadzone na grupie internautów wskazują. że materiały video są bardzo pomocnym i mile widzianym elementem marketingu marek:

– “Czterokrotnie więcej osób woli obejrzeć film o produkcie niż czytać o nim przy podejmowaniu decyzji o zakupie.

– Dwóch na trzech pracowników wykonuje zadania lepiej, gdy instrukcje są przekazywane wizualnie, a informacje przyswajają o 7% szybciej .

– 7 na 10 millenialsów prawdopodobnie obejrzy firmowy film podczas zakupów online

– Treści edukacyjne i edukacyjne są wyświetlane w YouTube ponad miliard razy dziennie” (źródło).

W warstwie tekstowej/mówionej przyjmij, że odbiorca, do którego mówisz jest laikiem i zupełnie nie zna się na przedstawianej tematyce. Bardzo popularnym błędem popełnianym przez specjalistów jest “klątwa wiedzy” czyli odgórne założenie, że skoro dla nas jakieś zagadnienia są jasne, to dla innych także. Jeżeli więc kierujesz swój tutorial  do laików (np. osób, które nie wiedzą, jak skonfigurować swój nowy komputer), unikaj trudnych sformułowań czy terminów technicznych. Te zostawiamy tylko dla zaawansowanych użytkowników (do nich też jak najbardziej możesz kierować swoje tutoriale). Przykładem na proste wyjaśnienie nie zawsze oczywistej kwestii zakładania konta internetowego w banku może być video tutorial stworzony przez mBank:

Przed stworzeniem samej kreacji rozpisz scenariusz lub rozrysuj strukturę swojego tutorialu. Dobrze przemyśl każdą kolejną scenę/krok, by maksymalnie prosto wytłumaczyć odbiorcom jakiś proces. Zanotuj kolejne etapy, pomyśl, czy nie pomijasz ważnych kwestii, które wydają Ci się oczywiste, ale dla innych nie są zrozumiałe. Wczuj się w odbiorcę – tak, jakbyś sam robił coś po raz pierwszy. 

Pomyśl, jakie Twój klient może mieć pytania. Możesz też wpisać w wyszukiwarkę interesujący Cię temat: np. “pielęgnacja koreańska”, gdy sprzedajesz kosmetyki. W ten sposób sprawdzisz, jakie zapytania z nią związane najczęściej pojawiają się w sieci.  Marka SuperPharm nawiązując właśnie do pielęgnacji koreańskiej postawiła na tutorial w formie tekstu, który krok po kroku wyjaśnia, w jakiej kolejności stosować kosmetyki: 

Użytkownicy Internetu trzykrotnie częściej wybierają film instruktażowy niż czytanie instrukcji produktu! Dlatego zrób wszystko, by nie tylko strona merytoryczna, ale i wizualna była maksymalnie jasna i przejrzysta. Nagromadzenie informacji, zbyt wiele szczegółów w tle lub grafik i screenów może odstraszyć, tak samo jak zwykła instrukcja obsługi. Przykładem prostego przewodnika po tajnikach makijazu może być film Maxineczki, która zadbała o kilka ważnych kwestii: dobre oświetlenie i nagłośnienie; stabilizację obrazu; zbliżenia, które idealnie pokazują detale wykonywanego makijażu, jak też jednolite tło, które nie odciąga uwagi od twarzy:

Nie chodzi tu jednak o spis treści, który można spotkać w książce, bardziej o przejrzystą strukturę całości. Już w tytule wprowadź czytelnika, z jakim rodzaju instrukcją będzie miał do czynienia, np: Makijaż z wykorzystaniem rozświetlacza  w 5 krokach / Podstawy Excela w 10 minut! itd. Na samym początku należy poinformować, jakiego dokładnie zagadnienia dotyczy tutorial. Warto też określić poziom trudności tutorialu: doprecyzuj, czy materiał jest dedykowany osobom początkującym, czy zaawansowanym. Staraj się być zwięzły – a jeśli nie jest to możliwe, możesz stworzyć serię tutoriali z wyraźnym podziałem na odcinki. 

Częstym błędem, który blokuje w działaniu jest troska o perfekcję. Pamiętaj jednak, że zrobione jest lepsze od doskonałego;) Twoim celem nie jest stworzenie idealnego filmu instruktażowego, ale po prostu stworzenie filmu, który komuś pomoże, przekazując wiedzę. Do robienia filmów nie potrzebujesz doskonałego sprzętu – dowodem na to jest TikTok, na którym możemy obejrzeć mnóstwo tutoriali kręconych w domowych warunkach. Wskazówka: dobrym zabiegiem może być oddzielne nagranie dźwięku, który później dodasz do swojego video. 

Przygotowanie tutorialu w formie video, audio lub dokumentu tekstowego to jedno – pamiętaj także o promocji! Materiały instruktażowe możesz wrzucać na firmowe kanały social media, umieścić na stronie, jak też wysłać odbiorcom Twojego newslettera.